Gids voor de preventie van musculoskeletale aandoeningen op het werk

Het voorkomen van musculoskeletale aandoeningen (MSA) is niet eenvoudig. Vaak zijn er meerdere oorzaken die een rol spelen in het ontstaan van MSA. Deze gids helpt uw onderneming op weg met het zoeken naar een geschikte en duurzame preventiestrategie. In de gids vindt u:

• informatie over de oorzaken en de gevolgen;
• middelen om MSA efficiënt te bestrijden;
• de stappen om tot een goed preventiebeleid te komen;
• goede praktijken.

Voor wie?

• werkgevers
• managers en HR verantwoordelijken
• werknemersvertegenwoordigers
• leden van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk
• preventieadviseurs

Download de gids: Gids voor de preventie van musculoskeletale aandoeningen op het werk.

Brochures voor de preventie van musculoskeletale aandoeningen

Voor verschillende beroepen (o.a. schoonmaaksters, kassapersoneel, verzorgenden, administratief personeel, …) en bedrijfssectoren (o.a. bouw, horeca, …) zijn er gratis brochures beschikbaar. Deze bevatten concrete adviezen en talrijke voorbeelden van goede praktijken geïllustreerd aan de hand van foto’s van reële arbeidssituaties.

Er bestaan zowel brochures voor werknemers als voor preventiedeskundigen. Ontdek het aanbod op BeSWIC !

Gezondheid van de werknemer - E-learning - Tools

Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

Meer info daarover is beschikbaar op BeSWIC in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

De Reflectiechecklist IPA - ergonomie en MSA

De Reflectiechecklist IPA - ergonomie en MSA is een toegankelijke tool die de interne preventieadviseur (IPA) ondersteunt in de aanpak van MSA en bij het opstarten van een ergonomiebeleid in de organisatie.

Via positieve stellingen wordt de IPA aangezet om te reflecteren over het bestaande preventiebeleid rond MSA in de organisatie. De tool concentreert zich op de eerste twee stappen die zijn omschreven in de Gids voor de preventie van musculoskeletale aandoeningen op het werk (FOD Werkgelegenheid), namelijk “Aftasten” en “De risicoanalyse maken”. De checklist zelf verwijst de IPA eveneens door naar andere nuttige informatie en bronnen. Deze checklist kan worden gebruikt in combinatie met het instrument Knipperlichtentool Ergonomie en de preventie van MSA.

Reeks SOBANE-strategie - Musculoskeletale aandoeningen

De SOBANE-strategie is een methode voor het beheer van beroepsgebonden risico’s op vier interventieniveaus: opsporing, observatie, analyse en expertise. 

Met de brochure "Reeks SOBANE-strategie - Musculoskeletale aandoeningen" kunt u dieper ingaan op de problemen die leiden tot MSA.

Film “Wat kunnen we doen om musculoskeletale aandoeningen (MSA) te voorkomen?”

Musculoskeletale aandoeningen nemen alsmaar in aantal toe. Ze treffen een grote groep Belgische werknemers: zowel mannen als vrouwen, jongeren als ouderen. Ze komen voor in alle beroepen en sectoren. Hoewel deze aandoeningen niet levensbedreigend zijn, hebben ze een grote impact op het werk en het privéleven. Preventie is daarom belangrijk!

In deze korte film van 11 min wordt uitgelegd hoe deze aandoeningen ontstaan en wat we kunnen doen om ze te voorkomen.

Preventie van MSA – Bij wie kan u terecht?

Werkgevers en leidinggevend personeel zijn verantwoordelijk voor de preventie van MSA. De regelgeving met betrekking tot ergonomie op het werk en preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) op het werk - van kracht sinds 25 mei 2024 - legt verplichtingen op aan werkgevers. Als werknemer kent u uw taken en weet u daarom het best welke taken een risico vormen voor MSA. Praat erover met uw collega’s en kaart eventuele problemen aan bij uw leidinggevende en de preventieadviseur. Zo kunt u samen zoeken naar de beste oplossing.

De werknemersafgevaardigde

Sommige problemen kunnen aangekaart worden bij een werknemersafgevaardigde. Grotere bedrijven (meer dan 50 werknemers) moeten beschikken over een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW). In het CPBW kunnen er oplossingen of preventiemaatregelen worden voorgesteld, bijvoorbeeld een aanpassing aan de arbeidspost, organisatorische maatregelen, …

De interne preventieadviseur

De interne preventieadviseur is verbonden aan de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW). De preventieadviseur geeft advies over alle aspecten van het welzijnsbeleid, waaronder ook preventie van musculoskeletale aandoeningen.

De arbeidsarts

De arbeidsarts is een arts gespecialiseerd in de relatie tussen gezondheid en werk. Hij of zij waakt over de gezondheid en het welzijn van de werknemers op het werk. Indien u gezondheidsproblemen hebt die gelinkt zijn aan de werksituatie, kan u bij de arbeidsarts terecht. Deze arts is gebonden door het beroepsgeheim. Zijn of haar contactgegevens staan in het arbeidsreglement.

De preventieadviseur ergonomie

De preventieadviseur ergonomie geeft advies over het aanpassen van de arbeidsomstandigheden of de arbeidspost aan de menselijke fysiologie. Deze kan deel uit maken van de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW), maar is meestal verbonden aan een Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW). De contactgegevens van de EDPBW vindt u in het arbeidsreglement.

De arbeidsinspectie

De arbeidsinspectie (officieel Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk) adviseert de werkgevers over welzijn op het werk en controleert de toepassing van de wetgeving. De dienst treedt op als de tussenkomst van de preventieadviseur niet tot een oplossing heeft geleid en kan de werkgever verplichten om maatregelen te nemen.